Tập quán pháp là gì? Khi nào thì được áp dụng tập quán pháp?


Cho tôi hỏi: Tập quán pháp là gì, hiện nay trong các trường hợp nào thì tập quán pháp sẽ được áp dụng trong thực tế? (Câu hỏi từ anh Long - Bình Dương).

Đăng bài: 05/12/2024 11:15

Nội dung chính

    Tập quán pháp là gì? Khi nào thì được áp dụng tập quán pháp?

    Căn cứ Điều 5 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về tập quán pháp hà như sau:

    Điều 5. Áp dụng tập quán
    1. Tập quán là quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng để xác định quyền, nghĩa vụ của cá nhân, pháp nhân trong quan hệ dân sự cụ thể, được hình thành và lặp đi lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài, được thừa nhận và áp dụng rộng rãi trong mộ vùng, miền, dân tộc, cộng đồng dân cư hoặc trong một lĩnh vực dân sự.
    2. Trường hợp các bên không có thỏa thuận và pháp luật không quy định thì có thể áp dụng tập quán nhưng tập quán áp dụng không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật này.
    ...

     

     

    Theo đó, tập quán pháp được hiểu là tập quán được pháp luật thừa nhận có giá trị pháp lý, trở thành những quy tắc xử sự chung và được Nhà nước bảo đảm thực hiện.

    Tập quán được xem là tập quán pháp phải là các quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng để xác định quyền, nghĩa vụ của cá nhân, pháp nhân trong quan hệ dân sự cụ thể, được hình thành và lặp đi lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài, được thừa nhận và áp dụng rộng rãi trong một vùng, miền, dân tộc, cộng đồng dân cư hoặc trong một lĩnh vực dân sự.

    Việc áp dụng tập quán pháp chỉ được thực hiện trong các trường hợp mà các bên không có thỏa thuận, pháp luật không quy định điều chỉnh hoặc có quy định về việc áp dụng tập quán. Tuy nhiên tập quán pháp được áp dụng không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự.

    tại đây


    https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/Hoidapphapluat/2024/NTH/12092024/NONG-DO-CON.jpg

    Tập quán pháp là gì? Khi nào thì được áp dụng tập quán pháp?

    (Hình từ Internet)

    Trường hợp nào thì họ của con sinh ra được xác định theo tập quán pháp?

    Căn cứ khoản 2 Điều 26 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về đặt họ cho con sinh ra như sau:

    Điều 26. Quyền có họ, tên
    1. Cá nhân có quyền có họ, tên (bao gồm cả chữ đệm, nếu có). Họ, tên của một người được xác định theo họ, tên khai sinh của người đó.
    2. Họ của cá nhân được xác định là họ của cha đẻ hoặc họ của mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha mẹ; nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán. Trường hợp chưa xác định được cha đẻ thì họ của con được xác định theo họ của mẹ đẻ.
    Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi, chưa xác định được cha đẻ, mẹ đẻ và được nhận làm con nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo thỏa thuận của cha mẹ nuôi. Trường hợp chỉ có cha nuôi hoặc mẹ nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo họ của người đó.
    ...

    Như vậy, khi con sinh ra mà cha mẹ đẻ không có thỏa thuận xác định họ của con thì họ của con sinh ra có thể được xác định theo tập quán. 

    Trường hợp nào thì dân tộc của con sinh ra được xác định theo tập quán pháp?

    Căn cứ khoản 2 Điều 29 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về xác định dân tộc của con sinh ra như sau:

    Điều 29. Quyền xác định, xác định lại dân tộc
    1. Cá nhân có quyền xác định, xác định lại dân tộc của mình.
    2. Cá nhân khi sinh ra được xác định dân tộc theo dân tộc của cha đẻ, mẹ đẻ. Trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ thuộc hai dân tộc khác nhau thì dân tộc của con được xác định theo dân tộc của cha đẻ hoặc mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha đẻ, mẹ đẻ; trường hợp không có thỏa thuận thì dân tộc của con được xác định theo tập quán; trường hợp tập quán khác nhau thì dân tộc của con được xác định theo tập quán của dân tộc ít người hơn.
    ...

    Như vậy, trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ thuộc hai dân tộc khác nhau mà không có thỏa thuận về việc xác định dân tộc của con thì dân tộc của con sinh ra được xác định theo tập quán. Trong trường hợp tập quán khác nhau thì dân tộc của con được xác định theo tập quán của dân tộc ít người hơn.

    Trân trọng!

    10-12-2024

    Xin cho tôi hỏi: Theo quy định hiện nay, trong khoảng thời gian hành kinh, lao động nữ có được quyền nghỉ làm hay không? (Câu hỏi từ anh Quang - Khánh Hòa).

    10-12-2024

    Xin cho tôi hỏi: Đối thoại tại nơi làm việc là gì, trong các trường hợp nào người sử dụng lao động phải tổ chức đối thoại tại nơi làm việc? (Câu hỏi từ anh An - Phú Yên).

    10-12-2024

    Xin cho tôi hỏi: Nếu công ty tôi không thực hiện đóng bảo hiểm y tế cho người lao động thì có bị xử phạt hay không và xử phạt như thế nào? (Câu hỏi từ anh Minh - Phú Thọ).

    10-12-2024

    Xin cho tôi hỏi: Ngày tết cổ truyền ở Lào là ngày nào, công ty tôi có nhân viên là người Lào thì có được nghỉ làm vào ngày tết cổ truyền này không? (Câu hỏi từ chị An - Phú Yên).

    10-12-2024

    Xin cho tôi hỏi: Theo quy định hiện nay, trong khoảng thời gian hành kinh, lao động nữ có được quyền nghỉ làm hay không? (Câu hỏi từ anh Quang - Khánh Hòa).

    10-12-2024

    Xin cho tôi hỏi: Đối thoại tại nơi làm việc là gì, trong các trường hợp nào người sử dụng lao động phải tổ chức đối thoại tại nơi làm việc? (Câu hỏi từ anh An - Phú Yên).

    05-12-2024

    Cho tôi hỏi: Tập quán pháp là gì, hiện nay trong các trường hợp nào thì tập quán pháp sẽ được áp dụng trong thực tế? (Câu hỏi từ anh Long - Bình Dương).

    Xem nhiều nhất gần đây

    11-12-2024

    Theo quy định hiện hành vùng đang có mức lương tối thiểu cao nhất là vùng mấy?

    13-12-2024

    Ngày 27/11/2024, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2024 với nhiều điểm mới đáng chú ý.<br />

    10-12-2024

    Nếu cha mẹ là người dân tộc thiểu số đã ly hôn và con không sống cùng với cha mẹ thì có được tuyển sinh vào trường phổ thông dân tộc nội trú không? (Câu hỏi từ anh An - Gia Lai).

    11-12-2024

    Theo quy định hiện hành mức lương thử việc là bao nhiêu so với lương chính thức?<br />

    10-12-2024

    Cho tôi hỏi: Hiện nay, Nhà nước đang có chính sách hỗ trợ xác định danh tính hài cốt liệt sĩ với mức hỗ trợ là bao nhiêu? (Câu hỏi từ chị Quỳnh Anh - Lào Cai).

    11-12-2024

    Theo quy định hiện hành 09 trường hợp giấy phép lao động sẽ bị thu hồi là gì?

    05-12-2024

    Kiểm điểm cuối năm với đảng viên là một hoạt động quan trọng trong công tác xây dựng, quản lý Đảng, được thực hiện định kỳ vào cuối mỗi năm. Đây là quá trình phê bình và tự phê bình, trong đó đảng viên tự đánh giá về bản thân và lắng nghe ý kiến góp ý từ tổ chức Đảng và đồng chí trong chi bộ.

    11-12-2024

    Theo quy định hiện hành lao động nào nhận mức lương thấp hơn lương tối thiểu vùng?

    13-12-2024

    Ngày 29/11/2024, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 51/2024/TT-NHNN quy định về kiểm toán độc lập đối với ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tổ chức tài chính vi mô, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

    11-12-2024

    Theo quy định hiện hành thời hạn của giấy phép lao động được cấp theo thỏa thuận ký kết giữa đối tác Việt Nam và nước ngoài tối đa bao lâu?